Description
معرفی کتاب با آخرین نفس هایم
لوئیس بونوئل کارگردان مطرح سینمای جهان در کتاب با آخرین نفس هایم، خاطرات سیاسی، هنری و جذاب زندگی‌اش را روایت می‌کند.
لوئیس بونوئل (Luis Bunuel) به گواهی کتاب با آخرین نفس هایم (My last sigh) تا واپسین دم زندگی، یک عصیانگر سرسخت و سازش‌ناپذیر باقی ماند. از سوی دیگر، چنان که در این اثر نیز می‌توان دید، بونوئل شخصیتی چندگانه و نگرشی پر دامنه و حتی گاه متناقض دارد که او را از ارزیابی‌های عام و قالبی دور می‌کند.
او آنارشیستی است که از آشوب و ناآرامی وحشت دارد! کمونیستی است که از نظام کمونیستی بیزار است. نیهیلیستی است که به ارزش‌های اخلاقی و انسانی سخت پای‌بند است و به فرهنگ و مدنیت عشق می‌ورزد. آدم بی‌ایمانی است که نمی‌تواند از سنت و میراث دین چشم بپوشد: «هر آنچه مسیحی نباشد، با من بیگانه است.»
مخالفت شدید بونوئل با بنیادهای اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی مسلط، از لاابالی‌گری «رندانه» و غیر مسئولانه به کلی دور است. اخلاق‌گرایی خدشه‌ناپذیر او، تعهد مسئولانه‌ی او در برابر انسان و سرنوشتش در این کره‌ی خاکی، از دید هیچ کس پنهان نمی‌ماند. پاکدامنی و آزادمنشی بونوئل نه تنها در پهنه‌ی اندیشه، در کارنامه‌ی هنری و زندگی خصوصی او نیز آشکار است. نمونه‌ای از اخلاق‌گرایی او را می‌توان در داوری‌های صریح او درباره‌ی دوستان و نزدیکانش به روشنی دید. برای نمونه در برخورد بیرحمانه‌ی او با لغزش‌های شخصی برخی از دوستانش، یا در پای‌بندی او به تعهدات انسانی و اصول اخلاقی.
لحن بونوئل در این کتاب با چنان فروتنی و نجابتی همراه است که کمترین شائبه‌ای از تکبر و خودستایی به سخنانش راه نمی‌یابد. از دیرباز منتقدان سینمایی و دوستداران آثار بونوئل به خوبی می‌دانستند که هر آنچه او آفریده، در ژرفای سیر و سلوک شخصی و ذهنیت یگانه‌ی او ریشه دارد. فیلم‌های او یکسره از خاطرات و تخیل شگرف او اشباع شده‌اند. بی‌گمان در پاسخ به همین نیاز است که در این زندگینامه از دوره‌ی کودکی خود با تفصیل بیشتری سخن می‌گوید، که شاید گاه طولانی و ملال‌انگیز بنماید اما بی‌شک برای شناخت او و هنرش لازم است.
بونوئل با فیلم‌هایش در ایران چهره‌ای کمابیش شناخته شده است. از سال‌ها پیش مقالات بیشماری درباره‌ی او در مطبوعات به چاپ رسیده و چند فیلمنامه‌ی معروفش به فارسی ترجمه و منتشر شده است. با این همه، او برای سینما دوستان همچنان بیگانه و ناشناس باقی مانده است. یکی از دلایل این امر شاید ویژگی‌های فردی شخصیت هنری تک افتاده‌ی او باشد.
فیلم‌های بونوئل را به سختی می‌توان در یکی از انواع ژانرها یا جریان‌های متداول سینمایی رده‌بندی کرد. او بی‌گمان برجسته‌ترین نماینده‌ی مکتب سوررئالیسم در سینماست؛ اما آیا هنرمندی چون او را، که همواره از هر سنت و قالبی گریخته، می‌توان پیرو مکتبی خاص دانست؟ جانمایه‌ی هنر بونوئل طغیان بر قراردادها و سنت‌هاست.
در بخشی از کتاب با آخرین نفس هایم می‌خوانیم:
من در آستانه‌ی این قرن، که گاهی تنها لمحه‌ای گذرا به نظرم می‌رسد، پا به دنیا گذاشتم. هرچه جلوتر آمده‌ام سال‌ها سریع‌تر گذشته‌اند. وقتی از روزهای جوانی‌ام حرف می‌زنم، ناچارم مدام بگویم: «این مال پنجاه یا شصت سال پیش بود»، در حالی که حس می‌کنم هنوز از آن دوران دور نشده‌ام. اما از طرف دیگر گاهی زندگی به نظرم خیلی طولانی می‌آید. انگار آن پسربچه یا جوانی که آن کارها را انجام داده اصلاً من نبوده‌ام.
در 1975 که با سیلبرمن به نیویورک رفته بودیم، او را به یک رستوران ایتالیایی بردم که 35 سال قبل مرتب آن‌جا غذا می‌خوردم. صاحب رستوران درگذشته بود، اما همسرش بی‌درنگ مرا شناخت، پیش آمد و ما را به سر میزی هدایت کرد. ناگهان احساس کردم انگار همین دیروز بود که آن‌جا بوده‌ام. زمان همیشه یکسان پیش نمی‌رود.
در اینکه دنیا از موقعی که من متولد شدم خیلی تغییر کرده، هیچ تردیدی نیست، اما تکرار این حرف چه فایده‌ای دارد؟ من تا 75 سالگی از پیری خیلی بدم نمی‌آمد. پیری حتی به من نوعی آرامش خاطر بخشیده بود. با ضعف میل جنسی و غرایز دیگر، احساس رهایی می‌کردم. دیگر هیچ آرزویی نداشتم، نه عمارت ویلایی می‌خواستم، نه ماشین رولزرویس و نه حتی آثار هنری. همان شعار دوره‌ی جوانی را با خود زمزمه می‌کردم: «مرگ بر شیدایی! زنده‌باد دوستی!»
تا 75 سالگی هر وقت در خیابان یا سالن هتلی پیرمرد تکیده‌ای می‌دیدم، به همراهانم می‌گفتم: «بونوئل را دیدید چه جوری شده؟ آدم باورش نمی‌شود! تا پارسال حسابی سرحال بود! انگار دیگر پایش لب گور است.» دوست داشتم ادای پیرمردها را دربیاورم. کتاب پیری نوشته‌ی سیمون دو‌بووار را بارها خوانده‌ام. کتاب فوق‌العاده‌ای است. آن سال‌ها از خجالت بدن پیرم، به استخر نمی‌رفتم. زیاد مسافرت نمی‌کردم، اما در زندگی همچنان فعال و سرحال بودم. آخرین فیلمم را در 72 سالگی کارگردانی کردم.
شابک:۹۷۸-۹۶۴-۲۹۵۳-۵۵-۴
Reviews
There are no reviews yet.