توضیحات
معرفی کتاب سن عقل
کتاب سن عقل مهم‌ترین اثر ژان پل سارتر است که در قالب یک داستان فلسفی، از طریق کشمکش‌ها و مکالمات شخصیت اصلی، مفهوم آزادی را به عنوان هدف نهایی انسان بررسی می‌کند.
شخصیت اصلی داستان به نام ماتیو استاد فلسفه است. او با نامزدش مارسل سال‌های طولانی در ارتباط هستند. کتاب سن عقل (The Age of Reason) از جایی آغاز می‌شود که ماتیو می‌فهمد مارسل باردار است. بچه‌دار شدن برای ماتیو خیلی سخت و ناگهانی است چرا که زندگی راحت، بی‌قید و بند و آزادش را از او می‌گیرد. از این رو به مارسل پیشنهاد می‌دهد تا بچه را سقط کند اما پول کافی برای این کار ندارد و مهم‌تر از آن مارسل نمی‌خواهد بچه‌اش را از بین ببرد. ماتیو از ژاک برادر بزرگ‌ترش درخواست پول می‌کند اما ژاک به جای دادن پول به او تلاش می‌کند تا وی را با واقعیت‌های زندگی مواجه کند.
در عصر امروز انسان بیش از هر زمان دیگری با مفهومی به نام آزادی روبه‌روست. تمایل به آزاد بودن و داشتن حق انتخاب، تغییرات اجتماعی و حتی درگیری و جنگ را در پی داشته است. آزادی‌های فردی پیوسته مورد بحث افراد بوده و هنوز انسان به تعریف جامع و درستی از مفهوم آزادی دست نیافته است.
شاید ساده‌ترین تعریف آزادی داشتن حق انتخاب باشد با این وجود ابهام‌های بسیاری در این جمله وجود دارد. آیا همه انسان‌ها سواد و تجربه یکسان برای انتخاب دارند؟ حد آزاد بودن کجاست؟ آیا انسان می‌تواند هر کاری را که انتخاب کرده، انجام دهد؟ ژان پل سارتر (Jean Paul Sartre) در کتاب سن عقل به بررسی مفهوم آزادی می‌پردازد.
رمان سن عقل نخستین کتاب از سه‌گانه راه آزادی است. «عذاب روح» و «تعلیق» دو اثر دیگر از این سه‌گانه هستند. سارتر در این مجموعه به تشریح عقاید اگزیستانسیالیستی خود و مفهوم آزادی پرداخته است. داستان این کتاب تنها در دو روز روی می‌دهد و سارتر عقایدش را در قالب این داستان مطرح کرده است.
سراسر این رمان بیانگر کشمکش‌های درونی ماتیو است که سعی می‌کند به درکی درست از چرایی و مفهوم زندگی در شرایطی برسد که روز به روز پیرتر می‌شود و میان آزادی و درگیر کردن خود با دیگران، سرانجام یک انتخاب داشته باشد.
از آغاز داستان که با خبر بارداری مارسل نامزد ماتیو مواجه می‌شویم تا پایان آن، ماتیو به دنبال جمع‌آوری پولی برای سقط جنین است. در این میان او با افراد زیادی مثل برادر بزرگش دیدار می‌کند، سارتر در بین مکالمات این شخصیت‌ها عقاید خود را مطرح کرده است.
از جذاب‌ترین مکالمات میان شخصیت‌ها جایی است که ماتیو و برادرش ژاک به صحبت درباره مشکل و دغدغه‌اش مشغول‌اند. در این گفت‌وگو ژاک واقعیت زندگی را پیش چشم ماتیو قرار می‌دهد. ژاک ماتیو را جزئی از طبقه مرفه جامعه می‌داند که خود را درگیر شعارها و سخنان جالبی مثل آزادی کرده است. هر چند ماتیو تصور می‌کند با دیگران تفاوت دارد، با این حال در سبک و شیوه زندگی تفاوتی با آن‌ها ندارد.
در این رمان، ژان پل سارتر به خوبی به توصیف شخصیت ماتیو پرداخته و حرف برادرش را تأیید می‌کند. وقتی که دوست ماتیو او را به یک مهمانی که کمونیست‌ها در آن جمع‌اند دعوت می‌کند، در حالی که در آن موقعیت می‌توانست به زندگی آزاد خود ادامه دهد، باز هم ماتیو دعوت دوستش را نمی‌پذیرد. این موضوع نشان می‌دهد که او بسیار با خود در کشمکش است و مسیر زندگی‌اش را هنوز نیافته. او در کل رمان به دنبال پیدا کردن آزادی و معنای آن است.
با ژان پل سارتر بیشتر آشنا شویم:
ژان پل سارتر رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، اگزیستانسیالیست، فیلسوف و منتقد فرانسوی در 21 ژوئن 1905 در پاریس به دنیا آمد. او در سال 1929 در امتحانات نهایی رتبه اول را به دست آورد، سیمون دوبووار، ژان ایپولیت و پل نیزان مقام‌های بعدی را به دست آوردند.
سیمون دوبووار فیلسوف، فمینیست و نویسنده فرانسوی همراه و همدم همیشگی سارتر بود. این دو در سال 1929 و زمان آمادگی دوبووار برای امتحانات فلسفه در سوربن با یکدیگر آشنا شدند. آن‌ها تا پایان عمر با هم در ارتباط بودند اما از آن جا که ازدواج را یک مسئله بورژوایی می‌دانستند، هیچ‌گاه با هم ازدواج نکردند.
سارتر که از زمان کودکی عاشق شهرت بود، به نویسندگی روی آورد. او در سال 1938 و با نوشتن رمان تهوع به شهرتی که دوست داشت رسید. اولین دوره حرفه‌ای او به زمان بعد از نگارش کتاب هستی و نیستی و همین‌طور رمان تهوع برمی‌گردد. او در دومین دوره حرفه‌ایش به عنوان یک روشن‌فکر فعال از نظر سیاسی فعالیت می‌کرد. سارتر از طرفداران کمونیسم بود و عقاید اگزیستانسیالیستی داشت.
در سال 1964 جایزه نوبل به سارتر تعلق گرفت، اما او این جایزه را نپذیرفت و در نامه‌ای به آکادمی نوبل توضیح داد که دوست ندارد هیچ‌گاه نامش در فهرست دریافت‌کنندگان این جایزه قرار بگیرد.
ژان پل سارتر در 15 آوریل 1980 در 75 سالگی درگذشت. از دیگر آثار او می‌توان به دیوار، مگس‌ها، خروج ممنوع، تعلیق، عذاب روح، مرده‌های بی‌کفن و دفن، ادبیات چیست، دست‌های آلوده، روسپی بزرگوار، شیطان و خدا، گوشه‌گیران آلتونا و … اشاره کرد.
خواندن کتاب سن عقل به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟
اگر به داستان‌های فلسفی و مکتب اگزیستانسیالیسم علاقه‌مند هستید، حتماً این رمان را بخوانید.
در بخشی از کتاب سن عقل می‌خوانیم:
دانیل خارج شد و ماتیو به طرف پنجره رفت و پرده‌ها را کشید. شبى دوست داشتنى بود، شبى آبى و دوست داشتنى، باد ابرها را با خود برده بود و ستارگان مى‌درخشیدند. روى آرنج‌هایش به نرده‌ها تکیه داد و خمیازه کشید. در خیابان پایین، مردى آرام راه مى‌رفت، نبش کوچه هوین و فروادوو ایستاد و به آسمان نگاه کرد، دانیل بود. از خیابان من Maine صداى موسیقى مى‌آمد و نور سپید نورافکن از آسمان لغزید، بالاى یک دودکش درنگ کرد و پشت‌بام‌ها فرو رفت. یک جشن روستایى بود با آتش‌بازى‌ها و کاغذرنگى‌ها و رقص‌ها در هواى باز. ماتیو با نگاه دانیل را دنبال کرد تا ناپدید شد و با خود اندیشید: «تنها می‌مونم.» تنها ولى نه آزادتر از سابق. دیشب به خود گفته بود: «چقدر خوب می‌شد اگر مارسل وجود نمى‌داشت.»
ولى با این جمله خود را فریب داده بود. «هیشکى مزاحم آزادیم نشده؛ زندگیم خشکش کرده.» پنجره را بست و به اتاقش برگشت. عطر ایویچ هنوز در فضا بود. عطر را استنشاق کرد و آن روز آشفته را از نظر گذراند. اندیشید: «هیاهو به خاطر هیچ.» به خاطر هیچ، زندگیش را به خاطر هیچ به او داده بودند، او هیچ نبود و تغییر هم نمى‌کرد، همان‌طور بود که خلق شده بود. کفش‌هایش را درآورد و روى دسته صندلى نشست، هنوز در دهانش طعم رم را احساس مى‌کرد. خمیازه‌اى کشید، روزش پایان گرفته بود و با آن جوانى‌اش. اخلاقیات مختلف و متعددى به خدمت او درآمده بودند، بى‌فکرى افراد خوش‌گذران، آزادمنشى آمیخته با لبخند، تسلیم و رضا، عقل سلیم، پرهیزکارى تمام وسایلى که انسان مى‌تواند با کمک آن‌ها درهم‌شکستگى زندگى‌اش را لحظه به لحظه ببیند. ژاکتش را درآورد و کراواتش را شل کرد. بار دیگر خمیازه‌اى کشید و به خود گفت: «درسته، من به سن عقل رسیده‌م.»
شابک:
978-600-176-016-7
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.