توضیحات
معرفی کتاب مهر گیاه
داستانی تأملبرانگیز و شنیدنی دربارهی مصائب زن بودن در جامعهی سنتزدهی ایران! کتاب مهر گیاه، رمانی کوتاه به قلم نویسندهی نامآشنای ایرانی، امیر حسن چهل تن است.
او در این اثر شما را به دههی 1320 بُرده و به روایت گوشههایی از زندگی دو زن به نامهای شمسالضحی و رفعت میپردازد.
درباره کتاب مهر گیاه:
امیر حسن چهل تن (Amir Hassan Cheheltan) یکی از مهمترین نویسندگان حال حاضر ایران است. سبک خاص و درونمایههای اجتماعی آثار او سبب شده که علاقهمندان به داستانهای رئالیستی توجهی ویژه به آثار چهلتن داشته باشند.
در این مطلب مروری خواهیم داشت بر یکی از بهترین آثار او، یعنی کتاب مهرگیاه.
این داستان در دههی 1320 میگذرد. شخصیتهای اصلی داستان دو دوست به نامهای رفعت و شمسالضحی هستند. وقایع داستان بیش از هر چیز بر مبنای تفاوت دیدگاه این دو دوست درباره مردان پیش میرود.
شمسالضحی که در رشته مامایی تحصیل کرده و در بیمارستانی مشغول به کار است، معتقد است که زنان هیچ نیازی به وجود مردان در زندگی خود ندارند. به باور او، مرد با بهرهگیری از زن، سد راه پیشرفت او در زندگی میشود.
بنابراین بهترین کار برای یک زن اجتناب از برقراری هر نوع ارتباط عاطفی و احساسی با مردان است. چناچنه خود او سعی در پیش گرفتن چنین رویهای دارد.
در مقابل، دوست او یعنی رفعت، باور دارد که زنان هرچقدر هم که مستقل و قوی باشند، به هرحال به وجود مردان نیاز دارند. اما اینکه زندگی زن بدون وجود مرد اساساً بیمعنی و بیارزش است، تصوری کاملا غلط است.
در مجموع میتوان چنین گفت که کتاب مهر گیاه اثری کم و بیش فمینیستی است. شخصیتهای مرکزی این داستان زنانی هستند که جامعهی مردسالار مدام در پی شکل دادن به هویت آنهاست.
اینکه واکنش این زنان به اینچنین تحمیلی چه بوده و چه خواهد بود، امری است که وقایع این کتاب را رقم میزند.
امیر حسن چهل تن در مصاحبهای گفته که این روزها زنان در صدر جنبشهای پیشرو اجتماعی در ایراناند. در کتاب مهر گیاه نیز به خوبی میتوان این اعتقاد نویسنده را از لابهلای وقایع داستان تشخیص داد.
با این حال نباید فراموش کرد که چهلتن در تمام آثارش نویسندهای وفادار به واقعیت است. به این معنی که بیش از هر چیز در پی نشان دادن آن چیزی است که در سطح جامعه، به طور بالفعل وجود دارد؛ نه آنچه که به گمان وی “باید” وجود داشته باشد.
بنابراین در این اثر یا سایر آثار او، در کنار زنان مدرنی چون شمسالضحی، زنانی نیز یافت میشوند که به سادگی به ظلمی که بر ایشان میرود تن دادهاند؛ چنانچه گویی از ازل فرودستِ مردان بودهاند.
کتاب مهر گیاه مناسب چه کسانی است؟
علاقهمندان به رمانهای اجتماعی و دوستداران آثاری با پسزمینهی تاریخی، بیتردید از خواندن کتاب مهر گیاه لذت خواهند برد.
با امیر حسن چهل تن بیشتر آشنا شویم:
چهل تن نویسنده، مدرس داستاننویسی و از اعضای کانون نویسندگان ایران است. او در سال 1335 و در شهر تهران متولد شده؛ گفتنیست که آثار او تا کنون به چندین زبان خارجی از جمله آلمانی و انگلیسی ترجمه شدهاند.
همچنین چندین بار نامزد جوایز ادبی همچون جایزه هوشنگ گلشیری و کتاب سال ایران شده است. برخی از کتابهای چهلتن عبارتند از: «تریلوژی تهران (شهر بیآسمان، خیابان انقلاب، آخرالزمان)، سپیدهدم ایرانی، طوطی سمج، روضه قاسم».
در بخشی از کتاب مهر گیاه می خوانیم:
شمسالضحی سبک میشد و لحظاتی بعد، پیش از آنکه به بیوزنی برسد، در حضوری بیواسطه مطمئن شد خواب نمیبیند. و غباری را که در آفتاب موج میزد و در حجمی ضخیم از شکاف تختههای پرده به اتاق میریخت، میدید.
حتی تختخواب فنری و گل و بوته و مرغ ورشوی بالای سرش، که در تناوبی قطعی و منظم از روشنای ذهنش میگذشت، مثل چیزی ملموس و باورکردنی او را در تماس با دنیای واقعی قرار میداد. و آنوقت در این میان، مرغش ناگهان از ایوان خواند.
چیزی مثل چشمه به همراه درختی که از آن سیراب میشد، از منظرش گذشت و غرقه در سرگیجهای مدام، در لحظات تاریک همان سایه روشنِ ذهنی، صدای فنرهای تخت را میشنید که بالا میآمد و خود را از وزن او آزاد میکرد. چهار ضربهی متوالی… صدا را به وضوح شنید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.